Mijn kind plukt foto’s van internet en verspreidt deze via sociale media. Mag dat?

Recht op afbeelding of ‘portretrecht’, wat is dat?

Laten we meteen met de deur in huis vallen want je mag niet zomaar foto's van anderen maken of gebruiken. Daarvoor heb je toestemming nodig. Dat heet ‘recht op afbeelding’. Als je kind minderjarig is, moet je als ouders toestemming geven om een foto van je kind te laten maken of te gebruiken. Dit ‘recht op afbeelding’ of ‘portretrecht’ is onderdeel van de Auteurswet: wanneer een portret een auteursrechtelijk beschermd werk is, moet de auteur rekening houden met de rechten van de afgebeelde persoon.

Hoe leg je dat uit aan je kind?

Misschien kan je beginnen met een verhaaltje over dat jij het ook niet fijn zou vinden mocht iemand zomaar een foto van jou nemen en die ergens via sociale media delen. Leg duidelijk uit dat foto’s van anderen nemen of gebruiken in geen enkel geval kan en mag, je hebt altijd eerst de toestemming nodig. Wanneer je kind straks een foto van iemand neemt, kan je misschien beginnen met je kind te leren om te vragen: "Mag ik een foto van je nemen?"

Daarna ga je nog een stapje verder en leer je je kind om te vragen: "Mag ik deze foto van jou op mijn TikTok of Instagram zetten?" Dringt het nog niet helemaal door? Bedenk dan een gênante situatie of een flauw mopje waarin het niet fijn is als iemand je foto gebruikt zonder toestemming. Jij zou het toch ook niet leuk vinden om in je ondergoed plots op Instagram te verschijnen?

Samengevat?

Het is uiterst belangrijk dat kinderen leren om dat ‘recht op afbeelding’ te gebruiken. Hoe? Eerst door te verzekeren dat ze instemmen met de foto's van zichzelf die online circuleren. Maar ook door ze te stimuleren om hun vriendjes om toestemming te vragen vooraleer ze een foto met hen erop publiceren of zomaar ergens gebruiken.

De schending van het ‘recht op afbeelding’ (door het gebruik van een bepaalde foto zonder toestemming van de afgebeelde persoon) is in sommige gevallen ook een schending van de eer of goede naam of een schending van het recht op privacy. En dat is niet oké!

Uitzonderingen? Die zijn er!

Soms heb je geen toestemming nodig. Wanneer? Als een foto is genomen op een openbare plaats of als het gaat om foto’s van een mensenmassa. Voor publieke personen gelden andere regels. Hierbij denken we aan bekende politici, muzikanten, acteurs, atleten of andere beroemdheden. Zij moeten in zekere mate dulden dat er foto’s of video’s van hen worden gemaakt en dat die ook worden verspreid.

Belangrijk hierbij is dat ook deze regel zijn grenzen kent. Want als deze foto voor commercieel gebruik van het net wordt geplukt dan kan dat uiteraard niet én er mag in geen geval inbreuk gepleegd worden op het privéleven van de publieke persoon. Logisch, toch?

Wat kan er dan wel? Leer je kind waar hij/zij wel leuke foto’s kan scoren

Dus… wil je kind volgende keer een leuke achtergrond op TikTok of een grappige foto delen op Instagram? Leer hem of haar dan rechtenvrije foto’s te gebruiken. Er bestaan heel wat dure fotodatabanken maar gelukkig zijn er ook verschillende gratis én leuke alternatieven. PixabayNieuw venster bijvoorbeeld beschikt over 1,5 miljoen gratis stockfoto’s, maar ook illustraties, vectoren en video’s. PexelsNieuw venster levert prachtige foto´s over allerlei thema´s. Je kan makkelijk zoeken (in het Engels) maar het is echt een absolute aanrader om hier leuke beelden te vinden.

Unsplash verzamelt hoge kwaliteit stockfoto’s van tal van fotografen en dat levert een prachtige gratis fotodatabank op. StocksnapNieuw venster is nog zo’n mooie collectie stockfoto’s waar wekelijks nieuwe afbeeldingen op komen en die je kind dus zomaar kan en mag gebruiken. Ben je op zoek naar echt gekke foto’s? Anders dan anders, bijna absurd? Dan ben je bij GratisographyNieuw venster aan het juiste internetadres. Last but nog least, FreeimagesNieuw venster beschikt over 300.000 gratis stockfoto’s. Keuze genoeg voor je volgende TikTok-achtergrond, nietwaar?

Meer weten?

Wil je meer weten over ‘recht op afbeelding’? Surf dan zeker eens naar www.mediawijs.beNieuw venster. Ook daar worden heel wat tips gegeven omtrent foto’s die zich via internet verspreiden.

Bron: Mediawijs