Wat is een hoax en hoe herken je er een?

In de overvloed aan informatie online wordt het steeds lastiger om feiten van fictie te onderscheiden. Sommige internetgebruikers verspreiden zelfs opzettelijk onwaarheden, bekend als hoaxes. Maar wat is een hoax precies en hoe voorkom je dat je in de val trapt? We delen onze beste tips.

Wat is een hoax?

“Hoax” betekent letterlijk “bedrog”. Online verwijst het naar valse, ongegronde of niet-geverifieerde informatie die door internetgebruikers wordt verspreid. Een hoax kan verschillende vormen aannemen, maar het doel blijft steeds hetzelfde: een positieve of negatieve emotie opwekken bij andere internetgebruikers of hen gewoon misleiden. Het probleem is dat een hoax heel snel viraal kan gaan: een bericht dat een sterke emotie uitlokt, positief of negatief, wordt vaak impulsief gedeeld, waardoor een kettingreactie ontstaat.

Hoewel sommige hoaxes onschuldig lijken, bijvoorbeeld over triviale onderwerpen, kunnen ze ernstige gevolgen hebben. Denk aan reputatieschade, massale online pesterijen, of zelfs misleidende informatie tijdens verkiezingscampagnes. Het is daarom essentieel om een hoax te herkennen en te voorkomen dat je hem verder verspreidt.

Wat kan je doen tegen een hoax?

Gelukkig zijn er een aantal tips die je kan toepassen. Volg deze stappen om te voorkomen dat je in de val trapt:

• Controleer altijd de bron van de informatie. Probeer het nieuws te verifiëren op verschillende sites om te zien of het onderwerp op dezelfde manier wordt behandeld.
• Identificeer de bedoelingen van de auteur. Is de auteur erkend in zijn of haar vakgebied en betrouwbaar? Is het een mening of persoonlijke informatie? Probeer zoveel mogelijk te weten te komen over de originele bron.
• Controleer de publicatiedatum van de informatie. Soms duikt er oude informatie op die niet meer van toepassing is op de huidige situatie.
• Blijf altijd kritisch. Soms kan een stuk informatie te mooi zijn om waar te zijn of zonder reden veel te ernstig zijn. Door goed na te denken bepaal je zelf of een stuk informatie geloofwaardig is of niet.

Hoe herken je een hoax?

Een hoax is vaak te herkennen aan verschillende terugkerende elementen:

• De boodschap is meestal dringend.
• Vaak wordt je gevraagd om de informatie massaal te delen.
• Een vaak voorkomende hoax is die van het nepvirus: je krijgt te horen dat er een nieuw virus circuleert op het internet en dat je software moet downloaden om jezelf te beschermen. Download deze software nooit!
• Een hoax kan je ook geld beloven als je het bericht met zoveel mogelijk contacten deelt. Dat is natuurlijk niet waar.
• Vaak wordt een hoax zogenaamd verspreid door een betrouwbare bron zoals een groot bedrijf of nieuwsagentschap. In werkelijkheid gaat het om iemand die zich als hen voordoet.
• Misleidende claims zoals “dit is een waargebeurd verhaal” of “ware feiten” worden gebruikt om je vertrouwen te winnen, terwijl de informatie niet klopt. Kom je een hoax tegen?

Meldt deze dan op de website van hoaxkillerNieuw venster. Zo help je om anderen te beschermen tegen misleidende informatie.