Versnelling in ICT-virtualisatie verandert bedrijfsvoering fundamenteel

In theorie is het eenvoudig en vertel ik niets nieuws: het succes van een bedrijf hangt af van haar vermogen om zich aan te passen aan interne en externe risico’s. Deze kunnen geopolitiek van aard zijn en toeleveringsketens verstoren, maar het kunnen ook macro-economische kwesties zijn zoals de klimaat- en energiecrisis, of organisatorische problemen zoals kapitaalbeperkingen… Op het vlak van ICT houden de risico’s voornamelijk verband met de snelle opkomst van ontwrichtende technologieën en de toegang tot de vaardigheden die nodig zijn om ze te implementeren en te exploiteren.

Een bedrijf dat al deze uitdagingen systematisch aanpakt, zal weerbaarder zijn én zich onderscheiden door operationele uitmuntendheid. ICT kan een sleutelrol spelen in beide doelstellingen en innovatie is essentieel voor beide. Binnen een bedrijf kan innovatie de productiviteit verbeteren, voor meer automatisering zorgen (en dus de kans op fouten verkleinen), end-to-end procesintegratie mogelijk maken en de overgang naar nieuwe systemen vergemakkelijken.

We weten allemaal dat innovatiecycli steeds korter worden. In minder dan een jaar tijd telde ChatGPT 100 miljoen gebruikers. Ter vergelijking: de telefoon deed er 75 jaar over, de mobiele telefoons meer dan 15 jaar en Facebook 5 korte jaren. Deze versnelling is ook zichtbaar als we de vergelijking beperken tot recente innovaties. ChatGPT had na 5 dagen al 5 miljoen gebruikers. Netflix deed er meer dan 3 jaar over.

IT als virtuele dienst

Virtualisatie heeft ongetwijfeld bijgedragen aan deze versnelling. Het is een concept dat we de afgelopen decennia in golven de ICT-wereld hebben zien veroveren. De opkomst van hypervisors maakte het mogelijk om servers te virtualiseren: tientallen of zelfs honderden virtuele servers konden draaien op één fysieke machine. Deze ontwikkeling zette zich voort met de opkomst van containers. Hetzelfde gebeurde met opslag, netwerkcomponenten enzovoort.

In een volgende stap gebeurde al deze virtualisatie niet langer in de datacenters van de operatoren zelf, maar met externe partners: dit was de komst van de publieke cloud. Het feit dat we nu vrijwel onbeperkte rekenkracht en opslagcapaciteit hebben, is gebaseerd op de virtualisatie van de infrastructuur die we hiervoor in de cloud gebruiken, en moedigt bedrijven nu aan om ICT als een dienst te gebruiken en te consumeren.

Benoît Simon, Enterprise Market Strategy Lead bij Proximus NXT

Dankzij deze geavanceerde virtualisatie en de mogelijkheden die de cloud biedt, kunnen de echte en de virtuele wereld samenkomen. Ik denk dat veel bedrijven zouden kunnen profiteren van de voordelen van digital twins. Bepaalde industriële sectoren, zoals de luchtvaart of de bouw met BIM (Building Information Modeling), maken er al uitgebreid gebruik van. Een digital twin maakt het bijvoorbeeld gemakkelijk om simulaties uit te voeren, zonder dat er fysieke modellen of prototypes nodig zijn. Dit zorgt voor aanzienlijke kosten- en tijdsbeparingen, niet alleen in de productontwerpfase, maar ook later, van productie tot onderhoud.

Cyberweerbaarheid

Migratie naar de cloud brengt nieuwe uitdagingen met zich mee op het gebied van datasoevereiniteit, maar ook de betrouwbaarheid van toegang en controles. Bedrijven hebben tegenwoordig een grotere digitale voetafdruk en dus een grotere ‘attack surface’. Terwijl hackers onder andere AI gebruiken om zwakke plekken in deze voetafdruk op te sporen, weten leveranciers van beveiligingsoplossingen hoe ze op dit fenomeen moeten reageren door ook AI in te zetten.

We hebben het dus niet meer over cybersecurity, maar over cyberweerbaarheid. De basisgedachte is duidelijk: bij een incident zo snel mogelijk weer operationeel zijn en de schade tot een absoluut minimum beperken. Een volkomen logische aanpak, aangezien 50% van de Belgische bedrijven dit jaar naar verwachting minstens één cyberincident zal meemaken.

Vertrouwelijkheid van data in een post-kwantumwereld

Mijn voorspelling is dat cybercriminelen binnen 7 tot 10 jaar in staat zullen zijn om conventionele encryptie te kraken met behulp van kwantumcomputers. Verschillende partijen - hackers, maar ook veiligheidsdiensten - maken op dit moment back-ups van versleutelde data om later met behulp van kwantumtechnologie de versleutelde informatie terug te halen. Ik ben ervan overtuigd dat kwantumtechnologie in de nabije toekomst toegankelijk zal worden voor het grote publiek, dankzij de versnelling van de IT-ontwikkelingen.

Benoît Simon, Enterprise Market Strategy Lead bij Proximus NXT

Op korte termijn maken bepaalde technologieën het al mogelijk om de veiligheid van transacties te verbeteren. Zo zou het gebruik van kwantumtechnologieën bij de overdracht van data via fiber, zoals quantum key encryption, een extra mate van bescherming moeten bieden wanneer versleutelingscodes worden uitgewisseld. Andere technologieën zoals blockchain kunnen ook worden gebruikt om de authenticiteit van transacties tussen partijen op afstand te garanderen.

ICT en CO₂-uitstoot

Het gebruik van nieuwe technologieën gaat hand in hand met de behoefte aan voldoende rekenkracht, die op zijn beurt steeds meer energie vereist, zelfs ondanks geavanceerde virtualisatie. Dit is zeker een grote uitdaging voor de ICT-wereld.

Volgens een studie van Agoria ICT is de IT-sector in ons land verantwoordelijk voor 2% van de CO₂-uitstoot. Tegelijkertijd kunnen ICT-diensten ook bijdragen tot een vermindering van de uitstoot, of het nu gaat om het vergemakkelijken van communicatie op afstand, het beperken van fysieke operaties dankzij digital twins of het optimaliseren van het gebruik van middelen door data te exploiteren. IT blijft een deel van het probleem, maar het potentieel ervan als deel van de oplossing is veel belangrijker.